Göz aşısı, odun dokusu olan ya da bulunmayan küçük bir kabuk parçasının üzerinde bulunan tek bir göz ile yapılan aşılara denir. Özel bir kalem aşısı şekli olan göz aşısı, yalnızca tek bir gözün kullanıldığı aşılardır. Göz aşıları, kalem aşılara göre daha çabuk uygulanabilen aşılardır. Göz aşıları küçük fidanlarda kullanılır.
Durgun göz aşısı o yılın sürgünlerinden alınarak yapılan aşılardır. Aşı yapma dönemi ise Temmuz ve Eylül arasını kapsar. Yaz aylarında yapılan bir aşı çeşididir. Bu dönem fidanların çoğaltılmasında önemli bir dönemdir. Anaç ağaç Temmuz sonu ve Ağustos ayında kolay kabuk verebilir durumdadır çünkü büyüme durumundadır. Anacın kabuk vermediği dönemde artık aşı yapılmaz. Genel olarak kışları sert, yaz mevsimi kısa süren yerlerde kullanılır.
Aşı Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Her aşı çeşidinde olduğu gibi durgun göz aşısı yaparken dikkat edilmesi gereken noktalar bulunmaktadır. Aşı yapılacak meyve ağacı ile anaç ağaç arasında uyumluluk, yakınlık ve benzerlik bulunması büyük önem taşımaktadır. Aşı gözlerinin alınacağı kalemler hastalıksız olmalı ve serin yerde bırakılarak korunmalıdır. Ayrıca kalemler sabah erken saatlerde alınması çok faydalı olacaktır. Aşının mevsiminde ve doğru yöntemlerle yapılmasına dikkat edilmelidir. Alınan sürgünlerin kuvvetli olmasına ve sürgün tomurcuğu bulundurmasına dikkat edilmelidir.
Durgun göz aşısı yapıldığı sene sürmeyen aşı olduğu unutulmamalıdır. Ertesi sene ilkbaharda süren bir aşı çeşididir. Yavaş büyüyen sürgünler ağacın dış kısmında yer alırlar ve çiçek gözü bulundurmazlar. Bu nedenle de aşı için tercih edilmemelidirler. Göz alınan sürgünler kesildikten sonra yapraklar kısa bir yaprak sapı kalacak biçimde ayıklanmalıdır. Alınacak ve kullanılacak en uygun gözler kalemin orta kısmında bulunmaktadır. Durgun göz aşısından kaynama anaca takıldıktan 3 hafta içinde meydana gelir. Gözün yanında kısa kesilmiş yaprak sapı düzgün olarak koparsa aşı tutmuş demektir. Yaprak sapı kurursa aşı tutmamış demektir. Dikkat etmeniz gereken bir konuda tomurcuktur. Bu aşı çeşidinde tomurcuk aynı mevsim içinde sürmediği akıldan çıkarılmamalıdır. Ertesi sene ilkbaharda aşıların tutma işlemi kontrol edilerek anaçlar gözün üzerinden kesilir. Bu da tomurcukların sürmesine olanak sağlar.
Aşı Sonrası Yapılacak İşlemler
Aşı yapıldıktan sonra aşının tutması için yapılması gereken işlemler olduğu bir gerçektir. Aşılama sonrasında ot ayıklama, sulama ve diğer tarımsal mücadele gibi işlemler yapılmaya devam edilir. Ertesi yıl ilkbaharda bitkide uyanma başlamadan aşının üstünden 8-10 cmlik kısım kesilerek atılır. Bu kısımlar yabani kısımlardır. Aşının gözünün altında ve üstünde ortaya çıkan filizlenmeler temizlenir. Bu işlemleri yaparken yapılan aşı kırılmasın diye gevşek biçimde bağlanır. Haziran sonunda aşının bağlandığı yabani kısım kesilip atılır. Süregelen yaz boyunca aşılı fidan ve ağaçların sulama, zirai mücadele, çapalama gibi tüm mevsimsel işlemlerin yapılmasına devam edilir. Göz aşılarında %10 zayiat beklenen bir durumdur.
Durgun göz aşısı o yılın sürgünlerinden alınarak yapılan aşılardır. Aşı yapma dönemi ise Temmuz ve Eylül arasını kapsar. Yaz aylarında yapılan bir aşı çeşididir. Bu dönem fidanların çoğaltılmasında önemli bir dönemdir. Anaç ağaç Temmuz sonu ve Ağustos ayında kolay kabuk verebilir durumdadır çünkü büyüme durumundadır. Anacın kabuk vermediği dönemde artık aşı yapılmaz. Genel olarak kışları sert, yaz mevsimi kısa süren yerlerde kullanılır.
Aşı Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Her aşı çeşidinde olduğu gibi durgun göz aşısı yaparken dikkat edilmesi gereken noktalar bulunmaktadır. Aşı yapılacak meyve ağacı ile anaç ağaç arasında uyumluluk, yakınlık ve benzerlik bulunması büyük önem taşımaktadır. Aşı gözlerinin alınacağı kalemler hastalıksız olmalı ve serin yerde bırakılarak korunmalıdır. Ayrıca kalemler sabah erken saatlerde alınması çok faydalı olacaktır. Aşının mevsiminde ve doğru yöntemlerle yapılmasına dikkat edilmelidir. Alınan sürgünlerin kuvvetli olmasına ve sürgün tomurcuğu bulundurmasına dikkat edilmelidir.
Durgun göz aşısı yapıldığı sene sürmeyen aşı olduğu unutulmamalıdır. Ertesi sene ilkbaharda süren bir aşı çeşididir. Yavaş büyüyen sürgünler ağacın dış kısmında yer alırlar ve çiçek gözü bulundurmazlar. Bu nedenle de aşı için tercih edilmemelidirler. Göz alınan sürgünler kesildikten sonra yapraklar kısa bir yaprak sapı kalacak biçimde ayıklanmalıdır. Alınacak ve kullanılacak en uygun gözler kalemin orta kısmında bulunmaktadır. Durgun göz aşısından kaynama anaca takıldıktan 3 hafta içinde meydana gelir. Gözün yanında kısa kesilmiş yaprak sapı düzgün olarak koparsa aşı tutmuş demektir. Yaprak sapı kurursa aşı tutmamış demektir. Dikkat etmeniz gereken bir konuda tomurcuktur. Bu aşı çeşidinde tomurcuk aynı mevsim içinde sürmediği akıldan çıkarılmamalıdır. Ertesi sene ilkbaharda aşıların tutma işlemi kontrol edilerek anaçlar gözün üzerinden kesilir. Bu da tomurcukların sürmesine olanak sağlar.
Aşı Sonrası Yapılacak İşlemler
Aşı yapıldıktan sonra aşının tutması için yapılması gereken işlemler olduğu bir gerçektir. Aşılama sonrasında ot ayıklama, sulama ve diğer tarımsal mücadele gibi işlemler yapılmaya devam edilir. Ertesi yıl ilkbaharda bitkide uyanma başlamadan aşının üstünden 8-10 cmlik kısım kesilerek atılır. Bu kısımlar yabani kısımlardır. Aşının gözünün altında ve üstünde ortaya çıkan filizlenmeler temizlenir. Bu işlemleri yaparken yapılan aşı kırılmasın diye gevşek biçimde bağlanır. Haziran sonunda aşının bağlandığı yabani kısım kesilip atılır. Süregelen yaz boyunca aşılı fidan ve ağaçların sulama, zirai mücadele, çapalama gibi tüm mevsimsel işlemlerin yapılmasına devam edilir. Göz aşılarında %10 zayiat beklenen bir durumdur.
