Granit Nedir?
Granit, içerisinde %30 ile %60 arasında alkali feldispat, %10 ile %40 arasında kuvars, %10 ile %35 arasında koyu renkli minerallerin ve %35 civarında mika yer alan açık renkli asidik bileşimli derinlik kayaçlarına denmektedir. Ticari anlamda ise granit, hemen her bileşimde derinlik kayacını içerisine alan çok geniş bir kayaç grubu için kullanılıyor.
Piyasada granit, kuvarslı diyorit, diyorit, gnays, siyenit, kuvars monzonit, granodiyorit açık renkli kayaçlar için ortak bir isim yerine kullanılırken, diyabaz, gabro, proksenit ve anorzozitler için de kullanılmaktadır.
Kristal yapılı minerallerden oluşan taneli görünüşlü, sert magmatik derinlik kütlelerine granit adı verilir. Granit; Plüton içerisindeki taneler çoğu zaman gözle görülebilir büyüklüktedir. Granitin ana mineralleri arasında düşük oranlarda plajioklas ve kuvars ile feldspatın ortoklas cinsi bulunur.
Bunların dışında ikinci gruba dahil olan apatit, zirkon, grena, manyetit ve turmalin, gibi mineraller ile piroksen, hornblend, ve mika da bulunabilir.
Granit eski çağlardan bu yana önemli bir malzeme olma kalitesini korumuştur. Özellikle anıt gibi nemlenmeyle dayanıklılığın değerli olduğu binalarda konstrüksiyonların alt tabakalarında kullanılır. Parçalanmış granit kaya dolgu barajların ve betonların yapımında, kullanılmaktadır. Yapısında feldispat ve %20 oranında kuvars bulunan granitte ayrıca, değişik miktarlarda muskovit, biolit, piroksen ve hornblend bulunabilir. Oluşum süreci genelde ilk önce erimiş mağmanın demir-magnezyum mineralleri ve plagioklas feldispatların kristalleşmesiyle başlar.
Granitin Kullanım Alanları
Granit, piyasada kullanılması taş mıcır ve blok taş olarak iki biçimde kullanılmaktadır. Kırma taş olarak yol yapımlarında , beton harcı kumlarında, tren yollarında, kuyularda çakıllama yaparken, dalga kıranlarda ve filtrasyon katmanlarının hazırlanmasında, kullanılır. Blok taş olarak çıkartılan granitlerin kullanım alanları değişiklik göstermektedir. Abide ve mezar taşlarının yapılmasında, yapılarda ise esas blokların, kolon ve basamak taşları olarak yapılmasında, yollarda kaldırım taşı ve döşeme taşı olarak değerlendirilmesinde kullanılmaktadır. Kırma taş yapımında granitin çok bariz fonksiyonlarının olması aranmaz ve şirketçiliği daha kolaydır. Blok taş üretilecek granitlerde ise kayacın yapısal fonksiyonları çok ehemmiyetlidir.
Granitlerde yanal genişleme özelliğinin fazla olması, kayaçların boşluklara doğru genişlemesini sağlamaktadır. Buna bağlı şekilde yeni çatlaklar büyümekte, sondaj matkapları sıkışmakta ya da açılan sondaj delikleri kapanmaktadır. Blok taş yapımında bu fonksiyonların de göz önüne alınması gerekiyor.
Granit Kırma Taşın Özellikleri
Kırma taş için En çok aranan özellikler, sertlik, donmaya ve çözünmeye karşı mukavemet, kırılma ve kimyasal etkilere karşı mukavemeti göstermesi, dayanım gücü, sağlamlık ve yıpranmaya karşı gösterdiği mukavemettir. Dayanıklılık ve sertlik kırma taşın kalitesini yükseltmesine rağmen, şirket giderlerini olumsuz istikamette etkilemektedir. Ayrıca, kırma taş yapımı girdilerinin en ehemmiyetlilerinden biri nakliye oldukları için kırma taş ocaklarının tüketim alanlarına yakın olması gerekiyor.
Granit Blok Taşın Özellikleri
Granitin rengi bünyesinde bulunan kuvars ve feldispat ölçüsü ile belirlenmektedir. Genelde pembeye dönük gri ile koyu kırmızı arasında değişen renkler görülmektedir. Biyotit ve hornblend oranına bağlı olarak da renk değişik gri tonları görülmektedir. Bu vaziyette feldispat oranı eksileceğinden kırmızı tonun tesiri düşüktür. Labrodorun yen temel döner renk vermesi siyah granitler de anortozit yaygın bir özelliktir.
Granit Birleşimlerinde yer alan bana minerallerin yüksek sertliğe sahip olması, hem oc hem kesme sırasında hem de perdahlama parlatma ve düzenleme hareketlerinin yapılması sırasında Nereye geliyor maliyeti önemli oranda yükseltmektedir. Ancak elde edilen mahsullerin tazyik, çarpma ve aşınmaya karşı dayanıklı olması bu dezavantajlarının ortadan kaldırmaktadır.
Blok taş olarak granitlerde, kristal boyutunun normal seviyelerde olması ve orantılı bir şekilde dağılması, dokuda herhangi bir bozukluk bulunmaması istenmektedir. Gnayslar da ise bantlı yapılar ve bu bantların kıvrımlı yapıları desen meydana getirdiğinden aren temel bir özelliktir. Granitin en temel mineralleri, kuartz ve feldspat ile amfibole, piroksen ve mika gibi ikincil minerallerdir. Bu minerallerde görülen yüzdesel dağılım ve yoğunluk seviyesine göre granit renkleri ortaya çıkmaktadır.
Granitin, Günümüzdeki yapılarda en çok tercih edilen malzeme olmasının sebebi şunlardır;
Granit Özellikleri Nelerdir?
- Doğaltaş arasında natürel granit en sert taş grubundandır.
- Tabiattaki en sert yapı malzemelerindendir.
- Granit sertlik derecesi 6,5-7 mohstur.
- Granit içinde bulunan belli başlı mineral silikat, kuvars ve feldspattır.
- Silikatlar, limon sitrik asit, sirke, içki eşi gibi sıklıkla mutfaklarımızda bulundurduğumuz asidik maddelere karşı tepkin göstermezler.
- Ultraviole ışınlardan etkilenip renk atmazlar, doku ve rengini daima gözetirler, cinsli hava şartına oldukça dayanıklıdırlar.
- Granit ısılara ve çizilmelere karşı bir hayli yüksek derecede dayanıklıdırlar.
- Granit mutfak tezgâhı üstünde rahatlıkla ekmek kesilebilir, sebze de doğranır.
- Tüm taşlar arasında en sert olan ve en mukavemetli olan tür granittir.
- Granitte bulunan feldisipat en düşük su emişini reelleştirir. %0,03-0,04 olması halinde suyun tezgahtan sızması ve malzeme üzerinde kir kalması engellenir.
- Periyodik bakımlar gerektirmeyen granit, kolay bir şekilde temizlenir ve ilk günkü gibi kullanıma devam edilir.
- Granit; öbür taşlarla ve seramikle mukayese ettiğinde üstündeki cilayı çok daha uzun vakit gözetebilir.
